طراحی دست آزاد

وقتی معماران بزرگ تاریخ را بررسی می کنیم، به نظر من یکی از اشتراک ها ی مهم بین آنها این است که می توانستند به خوبی ایده ذهنی خودشان را روی کاغذ بیاورند. خیلی از آنها لزوما دستهای خیلی ورزیده ای به لحاظ توانایی طراحی نداشتند اما به هر حال به یک گرافیک شخصی رسیده بودند که باعث می شد تکه کاغذهای به جا مانده از طرح های آنها از پروژه های ذهنی ، در زمره آثار هنری قلمداد شوند.

سالهاست که با گسترش نرم افزارهای طراحی، مدام این سوء تفاهم در میان دانشجویان معماری دیده می شود که می گویند با “وجود این نرم افزار ها اگر کسی طراحی دستی هم نداند، مسئله ای نیست “.

من به عنوان مدرس دروس پایه معماری و به عنوان کسی که نرم افزار طراحی هم تدریس می کند اساسا با این ایده مخالف هستم. به نظر من وابستگی یک معمار به نرم افزار و نپرداختن به مهارتهای طراحی دستی، مثل یک بمب ساعتی است که بالاخره یک جایی کار دست معمار می دهد.

به نظر من مهمترین دستاورد طراحی دست آزاد (طراحی بدون ابزار رسم فنی) برای یک معمار، علاوه بر ابعاد فنی، ارتقای اعتماد به نفس معمار نیز هست. شخصا بارها شاهد این موضوع بوده ام که در جلسات فنی میان نمایندگان کارفرما و مهندسین مشاور، زمانی که امکان دسترسی به نرم افزار مشخصی در شرایط جلسه نبود و معمار برای بیان ایده ی لحظه ی خودش به کارفرما چاره ای جز مداد در دست گرفتن نداشت، به علت عدم توانایی طراحی دستی و وابستگی کامل به نرم افزار، به چنان ضعف اعتماد به نفس و اضطرابی دچار می شد که حتی آینده ی پروژه را به خطر می انداخت.

مهمترین هدف من در این درس، ارتقای اعتماد به نفس دانشجو وکمک به او برای کشف خط و خطوط خودش است او دراین درس به تدریج می آموزد که چگونه از روی یک سوژه ترسیم مجدد(کروکی) داشته باشد. یا این که چگونه درک ذهنی خودش را با تکیه بر قوانین پرسپکتیو و سایه روی کاغذ بیاورد (اسکیس). همچنین آشنایی با رنگ و چگونگی تغییر و تحول در یک طرح (اتود)را فرا می گیرد.

درس طراحی دست آزاد، یک درس مقدماتی است و با این فرض آغاز می شود که شاید دانشجو اولین بار است که با مداد روی کاغذ خط می کشد. همه چیز با خط شروع می شود و به تدریج تکامل می یابد.